Plan van aanpak aantrekkelijkheid Gelderse grensoverschrijdende arbeidsmarkt Economische structuurversterking, Grensoverschrijdende samenwerking, Krimp & Bevolkingstransitie
Resultaten in het kort
• 10 interviews
• 1 expertgroep bijeenkomst
• 2 presentaties
• Plan van aanpak: aantrekkelijkheid Gelderland op de grensoverschrijdende markt.
Over dit project
In Gelderland werken een kleine miljoen mensen (987.810) bij meer dan 200.000 bedrijven. Volgens prognoses van het POA zal de werkgelegenheid in de toekomst alleen maar toenemen. In 2020 bedroeg het werkeloosheidspercentage van Gelderland 3,5%, dit is iets lager dan het landelijk gemiddelde van 3,8% . Regionaal zijn er nauwelijks verschillen zichtbaar, maar de werkloosheid is bijvoorbeeld in de Achterhoek (2,7%) nog iets lager dan in Arnhem/Nijmegen (3,8%). Uit de gegevens blijkt bovendien dat gemiddeld 70% van de werklozen minder dan één jaar werkloos is – een hoog aandeel dat erop wijst dat mensen snel een baan vinden en dus niet langdurig zonder werk zijn.
Kijkend naar de sectorspecialisatie in Gelderland, is er vooral veel werkgelegenheid in de landbouw. Deze focus is met name toe te schrijven aan de sectorcompositie van de arbeidsmarktregio’s Rivierenland en de Achterhoek. Een andere belangrijke sector is de voedings- en genotsmiddelenindustrie, wat vooral te danken is aan de regio’s Food Valley, de Achterhoek en de Clean Tech regio. Ook de metaalindustrie, handel, bouwnijverheid en andere industrieën hebben een relatief groter aandeel in de werkgelegenheid in Gelderland t.o.v. Nederland.
Grote tekorten in alle sectoren
Maar de Gelderse arbeidsmarkt staat voor een uitdaging. Er is een gat tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Het bedrijfsleven heeft moeite om voldoende en passend gekwalificeerde mensen te vinden, wat de economische groei in de weg zit. Zonder nieuwe werknemers geen groei (als we innovatie buiten beschouwing laten). Uit interviews blijkt hoe groot het probleem intussen is geworden: alleen al in de techniek zijn 27.000 vacatures die niet of nauwelijks ingevuld kunnen worden. Daar komt bij dat veel studenten na afstuderen de provincie verlaten voor een baan in de randstad. Gelderland heeft menselijk talent met de juiste kennis en vaardigheden nodig om de arbeidsmarktdiscrepanties op te lossen.
Aantrekkelijke arbeidsmarkt voor internationaal talent
Gelderland heeft dus te maken met hevige tekorten op de arbeidsmarkt en deze tekorten nemen snel toe. De provincie wil daarom de arbeidsmarkt nog aantrekkelijker maken voor Duitse talenten uit met name Noordrijn-Westfalen. De provincie Gelderland heeft de ambitie om de Gelderse arbeidsmarkt toekomstbestendig te houden en staat open voor verschillende oplossingsrichtingen binnen en over de grens.
De provincie heeft aan Public Result gevraagd om een plan van aanpak op te stellen waarin een onderbouwd handelingsperspectief beschreven staat: wat is het tekort op de arbeidsmarkt nu en in de toekomst, hoe ziet het beeld eruit in Noordrijn-Westfalen? In hoeverre kunnen talenten uit het buurland een bijdrage leveren aan het talent gap in Gelderland?
Om deze vragen te beantwoorden heeft Public Result op basis van inzicht en overzicht (foto) een aantal scenario’s ontwikkeld: gaat men zoveel mogelijk samenwerken met partners in het veld, of zit de energie meer in het snel doorpakken? Moet er vooral worden ingezet op het wegnemen van barrières die het grensoverschrijdende werken moeilijk maken of heeft juist het verbeteren van de aantrekkingskracht meer impact?
Op basis van deze keuzes zijn er vier scenario’s ontwikkeld met bijhorende bouwstenen en maatregelen. Deze zijn interactief tijdens een expertgroep besproken en op haalbaarheid en wenselijkheid getoetst. Het antwoord is niet de keuze voor één bepaalde lijn: het is de combinatie van maatregelen en acties, samen en unitair, die de meeste kans maken om te slagen. Dit heeft geresulteerd in een adviesrapport voor de provincie met handelingsopties voor de korte en middellange termijn.
Energie benutten
Het plan biedt de provincie inzicht in de provinciale arbeidsmarkt en de kansen met betrekking tot Noordrijn-Westfalen. De volgende stap is de verdere concretisering van (gezamenlijke) activiteiten en het nog sterker invullen van de provinciale rol hierin. Het onderzoek heeft laten zien dat de partners al klaar staan om hier samen met de provincie werk van te maken!