Regio-initiatieven die de (lokale) economie versterken of bijdragen aan betere zorg, onderwijs of natuur, kunnen een beroep doen op het Rijk, dat hiervoor in totaal 950 miljoen euro beschikbaar heeft gesteld. De eerste Regio Deal werd gesloten in de zomer van 2017 in Noordoost Fryslân. Inmiddels zijn de projecten uit deze eerste fase uitgewerkt in concrete businesscases, de zogeheten ‘Versnellingsagenda Noordoost Fryslân’. Op 24 september zullen partijen deze Regio Deal fase II tijdens het congres “Doorschakelen naar een hogere versnelling ”ondertekenen. Public Result heeft deze deal begeleid. : In juli 2017 tekenden 42 vertegenwoordigers van overheden, ondernemers en onderwijs in Noordoost Fryslân de Regio Deal ‘Noordoost Fryslân maakt verschil; de economie in de versnelling’. Zij spraken hiermee de ambitie uit om zich, ieder vanuit de eigen verantwoordelijkheid, samen in te zetten voor een vitale Noordoost Friese economie. Public Result ontwikkelde een methodiek om in vier stappen tot zo’n Regio Deal te komen, vertelt Kees Stob. ‘Het is een beproefde methode, die we al meer dan tien jaar in overheidsland gebruiken. Het draagt de naam ‘DEAL’, wat staat voor Durf, Energie, Afspraak en Lef.’

DNA en ambitie

De eerste stap is om een duidelijk beeld te krijgen van het DNA en de ambitie van de regio, zegt Stob. ‘Daarbij staan vragen centraal als: Wat is je economische identiteit, waar ben je goed in, waar verdien je je geld mee en waar zit de innovatie? En heb je daar de mensen voor, aan welke knoppen moet je draaien om de economie op gang te krijgen en wat is belangrijk voor het vestigingsklimaat in de regio?’ Daarvoor wordt een analyse gemaakt van de economische structuur en worden kwantitatieve toekomstscenario’s ontwikkeld.

Doelstelling

Vervolgens moet worden bepaald aan welke doelstelling de partners gezamenlijk willen werken. Zo wil Noordoost Fryslân de economie jaarlijks laten groeien met 400 miljoen euro. Een grote uitdaging, omdat er in de regio een tekort op de arbeidsmarkt wordt voorspeld van 1.300 fte en er bovendien de komende jaren circa 5 duizend mensen met pensioen gaan. Stob: ‘Naast het draaiend houden van de arbeidsmarkt, is werken aan innovatie een tweede belangrijk agendapunt in de regio. Zo is er een project in de bouw voor het oprichten van een campus voor industrieel en circulair bouwen die zich richt op het ontwikkelen van nieuwe producten en diensten.’

Business case

‘Bij de derde stap is het tijd om concreet te gaan worden en te bepalen wie wat gaat doen per doelstelling,’ vervolgt Stob. ‘Daarvoor stellen we een business case op waarbij onder meer de doelen, belangrijke mijlpalen en investeringsbedragen van partijen worden aangegeven. We houden bij of de maatregelen het gewenste effect hebben; je wil immers wel het verschil maken. Ten slotte worden in de vierde stap alle afspraken op papier gezet en wordt het document ondertekend door alle deelnemende partijen. Voor Noordoost Fryslân is het 24 september tijd voor deze volgende stap waarbij de regio het Rijk wil interesseren om bij te dragen aan de uitvoering van Regio Deal.’ Er ligt nu een pakket van ongeveer 60 miljoen waarvoor de regio een rijksbijdrage van 50% vraagt.

Beproefd model

Daarmee is Noordoost Fryslân volgens Stob een mooi voorbeeld voor andere regio’s met dezelfde ambities. ‘Wij hebben de regio Noordoost Fryslân begeleid op basis van ervaringen in andere regio’s waar we ook dit soort economische profielen hebben gemaakt zoals Zuid Limburg, Noord Holland en de Achterhoek. Het is dus een beproefd model. De kracht van het instrument is dat het niet alleen een bureau-exercitie is, maar dat het aan de hand van analyses met alle partijen hun ambities concreet maakt. Je krijgt zo echt gevoel wat in de regio leeft en waar de energie zit.’

Zoet en zuur

Het is een traject waar je met elkaar tijd voor moet uittrekken, weet Stob uit ervaring. ‘Het organiseren van zo’n proces, het zorgen dat die ambitie boven water komt en dat partijen ook samen gaan werken om dat te realiseren, dat moet echt uit de regio komen.’ Samenwerking is daarvoor de sleutel, aldus Stob. ‘In veel regio’s zijn er goede initiatieven. Maar uiteindelijk gaat het om het gezamenlijke programma. Het gaat erom dat je samen niet alleen de leuke dingen doet, maar dat je elkaar ook helpt bij moeilijke zaken. Partijen moeten bereid zijn het zoet en het zuur met elkaar te delen. Dat is een stap die in nog veel regio’s genomen moet worden.’

Kracht benutten

Hij kijkt positief terug op het proces in Noordoost Fryslân. ‘Het is verrassend hoeveel energie er in het bedrijfsleven en het onderwijs zit, hoeveel goede initiatieven er zijn en hoeveel gemotiveerde mensen. De kracht in al die Nederlandse regio’s moeten we benutten voor onze welvaart. Het is in Noordoost Fryslân vanaf het begin een coproductie geweest waarbij de regionale overheid slim heeft gefaciliteerd en je ziet dat dat partijen écht verder kan brengen. Samenwerking brengt het hele proces in een versnelling.’

Meer lezen

Lees hier meer over de Regio Deal Noordoost Fryslân en over samen resultaat realiseren en het DEAL model Doe mee met de workhop: Regio Deal: samen de regionale economie versterken