Forse leerlingendaling in de Achterhoek 08-01-2015

De regio

Scholen in de Achterhoek hebben te maken met een stevige leerlingendaling, in eerste instantie in het primair onderwijs en vervolgens ook in het voortgezet onderwijs. In de periode 2010-2025 daalt het aantal basisschoolleerlingen in de Achterhoek met ruim 33% De meest substantiële daling vindt de komende jaren plaats van 26.600 in 2013 naar ongeveer 21.000 in 2020; een afname van 21%. In de gemeenten met de grootste stedelijke kernen (Doetinchem en Winterswijk) is de verwachte daling met ca. 22% over de periode 2010-2025 nog relatief laag. In de gemeenten Bronckhorst en Montferland wordt in dezelfde periode liefst een halvering van het aantal leerlingen verwacht.

Door leerlingendaling komen de kwaliteit en betaalbaarheid van het onderwijs onder druk te staan, de behoefte aan onderwijsvastgoed neemt af (in de Achterhoek in vijftien jaar tijd met ca. 40.000 m²; zo’n 8 voetbalvelden) en de vraag naar onderwijsgevend en onderwijsondersteunend personeel zal flink dalen. De schoolbesturen en gemeenten in de Achterhoek staan dus voor een stevige opgave.

Tijdens zeven interactieve bijeenkomsten zijn stellingen en vragen aan een gemêleerd gezelschap (vertegenwoordigers van schoolbesturen, medezeggenschapsraden, raadsleden, wethouders, dorpsraden en ambtenaren) voorgelegd en beantwoord met stemtablets. De voorkeuren van de aanwezigen zijn gekoppeld aan de scenario’s, waarmee inzichtelijk is gemaakt wat de consequenties van bepaalde keuzes zijn.  De scenario's laten met afstands- en kwaliteitscriteria (zoals denominatie of CITO-score) welke scholen er in de toekomst onder een bepaalde gewenste norm vallen. Er zijn veel vertegenwoordigers uit de regio betrokken geweest, maar het blijft een beperkte steekproef. Wel is met het interactieve traject gevoel verkregen voor wat er in de regio speelt en hoe de meningsvorming zich ontwikkelt.

Doel

Het doel van de transitieatlas is bewustwording creëren, dialoog tussen betrokken partijen te stimuleren en uiteindelijk handvatten voor programmering aan de regio te kunnen bieden. In de transitieatlas gaat het niet om individuele scholen die al dan niet behouden moeten blijven of gesloten zouden moeten worden. Hiervoor zou een bredere consultatieronde nodig zijn evenals het bezoeken van de vele individuele accommodaties. Dat is iets waar de betrokken organisaties en gemeenten uit de regio veel beter zicht op hebben en zij zullen uiteindelijk ook de keuzes moeten maken. De transitieatlas biedt daarbij kaders en uitgangspunten die de belanghebbenden in de regio gezamenlijk geformuleerd hebben. Deze kaders kunnen de schoolbesturen en gemeenten helpen bij het op- of bijstellen van hun (gezamenlijke) accommodatiebeleid en vlekkenplannen voor spreiding en huisvesting.