Sportatlas van Noordoost Fryslân 17-01-2015

Interactieve bijeenkomst

Woensdag 14 januari 2015 kwamen diverse partijen uit de regio samen om te praten over de toekomst van sport in Noordoost-Fryslân. De aanwezige sportverenigingen, bestuurders en beleidsmedewerkers van gemeenten en enkele sportbonden gaven hiermee vervolg aan de eerste bijeenkomst over dit onderwerp in het kader van de Atlas van Noordoost-Fryslân.

Wat vooraf ging

De bijeenkomst startte met een korte terugblik op de vorige bijeenkomst (juli 2014). Uit de stemresultaten en de discussie tijdens die bijeenkomst bleek dat mensen hechten aan de sportvoorzieningen in de regio. Men weet dat er bezuinigd moet worden, maar het liefst wil men de voorzieningen behouden. Ook werd duidelijk dat de bestuurders van verenigingen soms andere normen en ideeën hebben over het in stand (kunnen) houden van voorzieningen dan de sportbonden of beleidsmakers. In de eerdere bijeenkomst is veel informatie gegeven over de gevolgen van afname van het aantal inwoners en de vergrijzing voor de sportaccommodaties. Nu werd nadrukkelijker gevraagd mee te denken, mee te praten en actief te reageren.

Beleving deelnemers

In de zaal waren posters opgehangen met verschillende thema’s: binnensport, voetbal, zwembaden, tennis en integrale sportscenario’s (incl. sportdorpen). Ook zijn verschillende scenario’s weergegeven, gebaseerd op een verschillende uitgangspunten:

• zoveel mogelijk spreiding
• "gezonde norm" (gebaseerd op richtlijnen van de sportbonden)
• de ambitie om meer leden te trekken
• een financieel optimale situatie
• bepaalde bezettingsgraad en nabijheid voor bewegingsonderwijs
• afstand tot de voorziening en minimaal aantal bezoekers (zwembaden)

De deelnemers zijn uitgenodigd hierop met post-its te reageren en aan te geven waar kansen of bedreigingen liggen en ideeën te delen. Uit de daarop volgende discussie kwam naar voren dat daling van het aantal leden nog niet overal aan de orde is en de urgentie tot het nemen van maatregelen nog niet overal gevoeld wordt. Wel ondernemen verschillende sportverenigingen initiatieven om nieuwe leden / doelgroepen aan te trekken, bijvoorbeeld een volleybalvereniging met de aanleg van beachvolleybalveld en voetvalverenigingen die zich nadrukkelijker op vrouwenvoetbal richten. Bij tennis en zwemmen is dit nog niet aan de orde.

Samenwerken

Toch moet op basis van de bevolkingsprognoses rekening gehouden worden met per saldo minder leden, onder meer door het wegtrekken van jongeren. Men is het over het algemeen eens dat clusteren van voorzieningen en samenwerking tussen verenigingen dan wel fuseren nodig is om voorzieningen op peil te houden. Wethouder Pytsje de Graaf geeft aan dat het de discussie over de voorzieningen belangrijk is. Dat gemeenten over de eigen grenzen heen willen kijken en samenwerking nodig is. Het proces dat we met het project Atlas doorlopen kan bijdragen aan intensievere samenwerking in de regio.

Voorbeelden en voorwaarden samenwerking

Er zijn al goede aansprekende voorbeelden als het gaat om samenwerking in de regio en er zijn mogelijkheden voor ondersteuning om te komen tot samenwerking. Drie voorbeelden werden gepresenteerd. Harm Kamstra, voorzitter van de MFA Holwerd, vertelde enthousiast over de totstandkoming van de MFA in Holwerd. In Holwerd zag men krimp niet als een bedreiging maar als een kans om “het anders te gaan doen”. In 2009 kwam het voortbestaan van de sporthal in gevaar. In overleg en in samenwerking met de gemeente Dongeradeel is de sporthal overgenomen, is een stichting opgericht en heeft men een MFA gerealiseerd met daarin onder meer een gezondheidscentrum en welzijns- en cultuurvoorzieningen. Er zijn veel vrijwilligers bij betrokken, ook nu het MFA is gerealiseerd. Het MFA heeft nu een belangrijke functie voor de regio. Op de vraag wat de belangrijkste succesfactor is geweest antwoordde Harm Kamstra: de vrijwilligers: dat was ons kapitaal!

Jens Dijkstra vertelde vervolgens over de sportwijk Nylân (Leeuwarden) waar een partnerschap tot stand is gekomen tussen sportverenigingen, welzijnswerk, CIOS, etc. De aanleiding was noodzakelijke vernieuwing van accommodatie. Het heeft een aantal positieve effecten opgeleverd voor de hele wijk, niet alleen ten aanzien van de kosten maar ook: bundeling van krachten, gezamenlijke commissies, optimalisatie van faciliteiten, sportpas kortingen, etc.. Het sportveld is in feite het nieuwe buurthuis geworden. Voor dergelijke processen is een gezamenlijk belang nodig en vooral: investeren in onderlinge relaties.

Erik Baas, verenigingsadviseur van de KNVB District Noord Nederland vertelde over de ondersteuningsmogelijkheden vanuit de KNVB. Voetbalverenigingen hebben te maken met de economische crisis, bezuinigingen, individualisering, mentaliteitsveranderingen, krimp en vergrijzing, automatisering. Het is dan belangrijk dat verenigingen nadenken over de vraag: ‘wat voor vereniging willen we zijn’, ofwel: verenigingen moeten een visie ontwikkelen. Daarbij kan de KNVB ondersteunen met een aantal programma’s, bijvoorbeeld ‘Samen Scoren’. De KNVB heeft een accommodatiemodule, kan helpen met een behoeftebepaling en ‘demografiecoach’, etc. Ook NOC*NSF kan ondersteuning bieden bij het zoeken naar samenwerking .

Tips en trics

Alle aanwezigen zijn tenslotte in groepen uiteen gegaan om door te praten over de thema’s samenwerking, exploitatie door burgers / vrijwilligers en sportdorpen. Dit leverde een aantal tips op:

• vrijwilligers: persoonlijk vragen, sluit aan bij datgene waar men goed in is
• samenwerking: het is beter om uit rijkdom de samenwerking te zoeken dan uit armoede. Voorwaarde is wel dat de verenigingen en partners dezelfde ambitie en doelstellingen hebben
• sportdorpen: overleg met alle verenigingen, gezondheidszorg, welzijnswerk en gemeenten; ken elkaar, blijf dichtbij jezelf en je omgeving

Alle suggesties en goede voorbeelden worden meegenomen in de ontwikkeling van de scenario’s. Er zijn diverse thematische sessies gehouden. De resultaten daarvan worden verwerkt, er wordt samenhang in gebracht en de vervolgens worden weer bijeenkomsten georganiseerd voor inwoners en voor raads- en statenleden.