Het sociale domein is volop in beweging. De overheid treedt steeds verder terug en zorg en ondersteuning worden in toenemende mate door bewonersinitiatieven geregeld. In een aantal wijken in Den Haag werken verschillende initiatieven inmiddels met elkaar samen in de vorm van zorgcoöperaties. Public Result begeleidde vorig jaar drie pilots rond bewonersinitiatieven voor zorgcoöperaties: Bouwlust, Regentes Valkenbos en Scheveningen. Kees Stob en Manish Dixit vertellen over hun ervaringen.
Versterken of combineren
‘De gemeente Den Haag benaderde Public Result in 2016 met de vraag of wij wilden onderzoeken welke goede initiatieven er bestonden en of er mogelijkheden waren om deze te versterken of met elkaar te combineren. Dit in het kader van het project sociaal eigenaarschap,’ vertelt Kees. ‘Wij hebben vervolgens die initiatieven in een aantal wijken bij elkaar gebracht.’ Manish knikt. ‘We hebben eerst gekeken bij welke initiatieven een coöperatieve gedachte aanwezig was. Vervolgens zijn we gaan onderzoeken of schaalvergroting mogelijk was en zo ja, wat daarvoor nodig zou zijn. Bijvoorbeeld qua huisvesting, middelen of extra vrijwilligers.’
Verbinding
Een tweede aspect waar naar is gekeken, was de mogelijkheid tot verbinding. Manish: ‘We hebben onderzocht of de initiatieven het beste samen met andere organisaties een coöperatie konden vormen of dat een andere manier van samenwerking misschien beter zou passen. We hebben steeds per situatie gekeken wat de toegevoegde waarde zou zijn van een bepaalde samenwerking. Zo kan een initiatief bijvoorbeeld gaan samenwerken met een professionele zorgorganisatie door voor hun cliënten een gedeelte van de dagbesteding te organiseren. Daarmee ontstaat dan meteen ook een bron van inkomsten. Want de zorgorganisatie krijgt middelen voor de dagbesteding en op het moment dat hun cliënten opgevangen worden door deze coöperatie, krijgt die een deel van het geld. Dat zijn dus interessante samenwerkingsvormen.’
Innovatie
Ten slotte is gekeken naar de mogelijkheden tot innovatie, vervolgt Manish. ‘Want juist die coöperatieve gedachte en die samenwerking kan leiden tot nieuwe kansen, een nieuwe manier van regie opeisen of invulling geven aan de zorgbehoefte van mensen die tot nu toe niet bediend werd.’
Business case
We moeten op een nieuwe manier gaan kijken naar zorgcoöperaties, stelt Kees. ‘Wij hebben elke coöperatie beschouwd als business case. Door samen te werken en zaken slimmer aan te pakken, creëren zij meerwaarde, maar daarvoor moet het ook zakelijk allemaal kloppen. Dat gesprek wordt niet altijd gevoerd, terwijl partijen daar vaak wel behoefte aan hebben. Want als je een goed idee hebt, wil dat niet automatisch zeggen dat je ook de zakelijke kennis in huis hebt.’
Witte vlekken
Manish: “We hebben drie verschillende coöperaties in Den Haag begeleid en geen van allen hadden ze dezelfde business case. Wat ze met elkaar gemeen hebben, is hun enorme betrokkenheid en diepgaande kennis van de wijk. Samen met buurbewoners zijn ze in staat om heel mooie dingen te organiseren. Dat is hun drive. Maar als je iets organisatorisch goed wilt doen, dan loop je algauw tegen allerlei wettelijke randvoorwaarden aan. Bij de ene organisatie is alle kennis in huis, de ander heeft geen kaas gegeten van de wetgeving. Tijdens onze begeleiding hebben we dan ook steeds per coöperatie in oprichting gekeken naar de witte vlekken. Ons doel is immers dat de initiatieven duurzaam kunnen overleven.’
Nieuwe rol
Ook de rol van de gemeente verandert. Zij is immers een belangrijke partner voor de zorgcoöperaties. Kees: ‘Het is vooral van belang dat de verschillende loketten met elkaar samenwerken; een zorgcoöperatie wil het liefst één aanspreekpunt. Tijdens deze pilot hebben we gezien dat de gemeente Den Haag al anders is gaan werken. Zoiets heeft uiteraard tijd nodig, maar de ambitie is er.’
Creativiteit
Kees besluit: ‘Ik vind dat de gemeente Den Haag een uitstekende zet heeft gedaan door hierin te faciliteren. Er zijn prachtige initiatieven uit voortgekomen. Het vraagt de nodige creativiteit van een organisatie om burgerinitiatieven te kunnen ondersteunen en deze echt verder te brengen.’
Zorgcoöperaties Den Haag
In drie gebieden, Regentesse- en Valkenboskwartier (Segbroek), Scheveningen en Escamp, is met bewoners en hun organisaties gekeken of een zorgcoöperatie een goed antwoord is op hun ambities op het gebied van zorg en ondersteuning. In de gebieden verschilden de startposities nogal, maar het resultaat mocht er zijn: Tijdens een feestelijke bijeenkomst op 10 mei 2017 zijn drie intentieakkoorden ondertekend door initiatiefnemers en wethouder Karsten Klein: een mijlpaal voor drie zorgcoöperaties in oprichting. De coöperaties hebben inmiddels concrete vervolgstappen gezet waarover meer in een volgend blog, waar we één van de betrokken zorgcoöperaties aan het woord laten.
Lees meer over zorgcoöperaties Den Haag.
Voor meer informatie: 070-3468816 en
info@publicresult.nl
