Transitieatlas voortgezet onderwijs Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Krimp & Bevolkingstransitie, Onderwijs
Al sinds 2008 neemt het aantal basisschoolleerlingen in Nederland sterk af, zo ook in de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden. In het kader van deze leerlingendaling heeft Public Result in 2015 de Transitieatlas primair onderwijs uitgevoerd in de regio.
Logischerwijs vindt de leerlingendaling nu ook zijn neerslag in het voortgezet onderwijs. De vitale coalitie van gemeentebesturen, het ministerie van OCW en de gezamenlijke schoolbesturen hebben daarop besloten ook de Transitieatlas voor het voortgezet onderwijs uit te voeren. Binnen dit traject heeft de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden de handen ineen geslagen met de aangrenzende gemeenten Vianen, Werkendam, Woudrichem en Aalburg. Waar de basisscholen in de regio afgelopen jaren al met leerlingendaling te maken hadden, begint deze in het voortgezet onderwijs nu duidelijke vormen aan te nemen. Verwacht wordt dat het aantal leerlingen tussen 2015 en 2025 in de regio zal afnemen met ruim 9% (circa 1.200 leerlingen). Na 2025 lijkt de leerlingendaling af te vlakken. De regio kent een grote pendel van zowel leerlingen die vanuit de regio elders onderwijs volgen, als van leerlingen die van buiten de regio onderwijs volgen in Alblasserwaard-Vijfheerenlanden.
Aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt
Niet alleen heeft deze daling consequenties voor het onderwijs, maar ook voor de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt.
Immers welk aanbod kan in stand worden gehouden en sluit op termijn het aanbod ook aan op de vraag en de onderliggende toekomstige economische ontwikkelingen? De regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden heeft eerder de Economische transformatiemonitor ingezet om inzicht te krijgen in de kansrijke economische sectoren en potentiële groei van de regio. Om deze potentiële groei te behalen is er in toenemende mate behoefte aan goed opgeleide arbeidskrachten, waarbij goede aansluiting van onderwijs op de arbeidsmarkt binnen de regio noodzakelijk is.
Tijdens de interactieve sessie op 12 september jl. hebben in Leerdam 41 betrokkenen zich gebogen over normen, waarden en criteria met betrekking tot het voortgezet onderwijs. Met behulp van deze criteria zijn tijdens de tweede helft van de avond scenario’s besproken met verschillende gevolgen voor de spreiding van het onderwijsaanbod. Hierbij hebben de aanwezigen aangegeven dat een minimum norm van belang is voor een gezonde exploitatie en het behoud van kwaliteit. Een deel van de aanwezigen heeft echter aangegeven dat ook scholen en afdelingen kleiner dan de gekozen normen door steun vanuit een scholengemeenschap of slimme oplossingen behouden kunnen blijven zonder verlies van kwaliteit.
De verschillende scenario’s en stemuitslagen zoals opgehaald tijdens de interactieve bijeenkomst zijn verwerkt in een eindrapport, dat wordt opgeleverd aan de schoolbesturen en gemeenten in de regio en biedt hen aanknopingspunten gezamenlijk aan de slag te gaan met de toekomstbestendigheid van het onderwijs.
Het instrument Transitieatlas is ingezet om de schoolbesturen, gemeenten en andere betrokken partijen richting te geven in de zoektocht naar hoe om te gaan met leerlingendaling en de gevolgen die dit heeft in een gedifferentieerd onderwijslandschap zoals dat in Alblasserwaard-Vijfheerenlanden e.o. te vinden. Het eindrapport is in november 2016 aangeboden aan de regiegroep en te downloaden in het onderstaande.
Public Result heeft de transitieatlas uitgevoerd en partijen bestuurlijk ondersteund in het formuleren van de gezamenlijke vervolgstappen.
