Maatschappelijke problemen worden steeds complexer en vragen om een brede aanpak vanuit meerdere invalshoeken. Samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven is dan ook essentieel. Niet alleen landelijk, maar juist ook over de landsgrenzen heen, weet Stefan Michel. In ons nieuwste blog vertelt hij over het hoe en waarom van GrensOverschrijdend werken (GROS).
Veel onderwerpen
Er zijn veel onderwerpen die beter op regionaal niveau kunnen worden aangepakt, zegt Stefan. ‘Denk aan mobiliteit, bereikbaarheid, onderwijs, de arbeidsmarkt en innovatie op het gebied van economie. Bij al die onderwerpen zou je er als gemeente over moeten nadenken of er niet nog meer uit te halen valt door samen te werken.’
Grote onderlinge verschillen
Samenwerking tussen verschillende gemeenten binnen één land is inmiddels vrij normaal geworden, maar landsgrenzen kunnen die samenwerking nog weleens belemmeren. Want ondanks de open grenzen in de EU hebben we te maken met 28 verschillende landen die elk een eigen wet- en regelgeving hebben. Stefan: ‘De manier waarop de overheid is georganiseerd, verschilt per land. Gemeente, provincie en rijk hebben overal andere taken en bevoegdheden. Zo bestaat er in Duitsland geen Waterschap of tegenhanger daarvan. Bij grensoverschrijdend samenwerken krijg je algauw te maken met grote onderlinge verschillen.’
Taalbarrière
Daarnaast is er nog de taalbarrière. ‘In Nederland spreken jongeren tegenwoordig minder goed Duits dan de oudere generatie,’ zegt Stefan. ‘Er wordt hier de laatste jaren meer ingezet op Engels. Begrijpelijk, maar voor regionale samenwerking is taal juist cruciaal. In Duitsland daarentegen wordt de laatste jaren juist veel meer Nederlands geleerd, zeker in de grensstreek. Veel scholen daar bieden Nederlands aan als keuzevak. Dat is natuurlijk een goede ontwikkeling.’
Volop kansen
Verschillen tussen burgers, bedrijven en organisaties kunnen als belemmerend worden ervaren, maar ze kunnen ook kansen bieden, meent Stefan. ‘Elke regio heeft z’n eigen slagkracht. Wanneer je de belemmeringen wegneemt en organisaties stimuleert om samen te gaan werken, kunnen inwoners daar baat bij hebben. Voor werknemers is het bijvoorbeeld heel belangrijk dat ze toegang hebben tot de arbeidsmarkt aan de andere zijde van de grens. Als het net zo makkelijk is om over de grens te gaan werken als in je eigen land, dan biedt dit volop kansen.’
Onderwijs
Ook op het gebied van onderwijs kunnen de buurlanden nog veel van elkaar leren, denkt Stefan. ‘In krimpregio’s zien we nu dat scholen het onderwijs dynamischer gaan maken om ook in de toekomst een passend aanbod te hebben. Samenwerkingsverbanden kunnen dan zeer interessant zijn. Bijvoorbeeld door één vak in het ene land aan te bieden en een ander vak bij de buren. Dan hoef je als school niet alles in huis te hebben en kun je kosten besparen. Door samen te werken kun je hierin synergie scheppen.’
Kleine regionale verschillen
Hij vervolgt: ‘Voor bedrijven en organisaties is samenwerking over de grenzen heen sowieso interessant. Denk aan de Technische universiteit in Aken en de sterke industrie in Zuid-Limburg. Datzelfde geldt voor de Universiteit Twente. Langs de hele grens zijn er volop mogelijkheden. Je kunt ook nadenken over clusters die grensoverschrijdend ontstaan of elkaar misschien juist aanvullen. De regionale verschillen zijn vaak niet zo groot. De textielindustrie die in de 19e eeuw in het oosten van Nederland is ontstaan, vind je bijvoorbeeld ook in de grensregio van Nordrhein-Westfalen en Nedersaksen. Vanuit historisch perspectief sluit de identiteit van deze regio’s heel goed op elkaar aan. Weliswaar wordt er ondertussen een andere taal gesproken, maar qua cultuur zijn er weinig verschillen. Dat biedt goede kansen voor samenwerking.’
Goede ontwikkelingen
Er zijn al veel goede initiatieven, meent Stefan. ‘We zien de grensregio’s volop initiatieven ontplooien om mobiliteit en arbeidsmarkt te versterken, denk bijvoorbeeld aan de drielandentrein in Zuid-Limburg en de arbeidsbemiddeling GrensWerk in Enschede. Ook het Rijk geeft momenteel veel prioriteit aan het verbeteren van grensoverschrijdend samenwerken. Zo schrijft staatssecretaris Knops regelmatig kamerbrieven over de voortgang van de samenwerking. En onlangs heeft op het hoogste bestuurlijke niveau overleg plaatsgevonden tussen minister-president Rutte en de deelstaatpremier van Nordrhein-Westfalen, Armin Laschet, juist om die samenwerking te verbeteren. Dat zijn allemaal goede ontwikkelingen. Maar nu rijst de vraag: Hoe zorg je écht voor voortgang? Hoe zorg je dat het animo dat al aanwezig is ertoe leidt dat de leefbaarheid en de vitaliteit in de regio’s gaat verbeteren?’
Vooruitgang boeken
Public Result wil graag een bijdrage leveren om nog meer vooruitgang te boeken. ‘Wij kunnen overheden en andere partijen ondersteunen bij die grensoverschrijdende samenwerking,’ zegt Stefan. ‘Zelf heb ik ruime ervaring opgedaan in de grensregio. Ik ken de spelers, ik weet hoeveel goede initiatieven er al zijn. Een van de redenen waarom ik zelf bij Public Result ben gaan werken, is dat het bedrijf van oudsher sterk actief is in grensregio’s als Limburg, de Achterhoek en Zeeland. Ze hebben veel ervaring bij het ondersteunen van het bedrijfsleven, onderwijs en overheid in de gezamenlijke aanpak van economische groei, arbeidsmarkt en voorzieningen. Het gaat bij Public Result niet alleen om het samenwerken, maar juist ook om de slag te maken naar de uitvoering van concrete projecten. Om écht het verschil te kunnen maken en vooruitgang te boeken. Daar heeft Public Result alle instrumenten voor in huis, ook om deze over de grens in te zetten.’
Meer weten over grensoverschrijdende samenwerking bij Public Result? Klik hier voor meer informatie.